Aan de slag in de wijk

Om mensen te motiveren aan de slag te gaan met hun gezondheid, is het belangrijk eerst met ze in contact te komen en te vragen waaraan ze behoefte hebben. Je kunt dan inventariseren wat ze al weten over gezond leven, wat ze belangrijk vinden en wat ze nodig hebben om beter voor zichzelf te zorgen. Je kunt dan met vervolgactiviteiten beter aansluiten bij de behoeften van de wijkbewoners.

In 2diabeat-wijken worden onderstaande activiteiten ontwikkeld om in contact te komen met wijkbewoners:

Een bewonersbijeenkomst
Je kunt een bijeenkomst organiseren waarin je in gesprek gaat met de bewoners over hun gezondheid, of onderwerpen die hier invloed op kunnen hebben, zoals voeding, beweging, slapen, stress en/of de sociale omgeving. Tijdens de bijeenkomst kun je met bewoners praten over hun ervaringen, behoeften en motivatie om aan de slag te gaan met deze onderwerpen. Je kun professionals uit de wijk uitnodigen om de gesprekken te leiden, zoals de huisarts, fysiotherapeut, leefstijl- of wandelcoach. Lees hier hoe ze een bewonersbijeenkomst hebben georganiseerd in de Schilderswijk in Den Haag.

Een gezondheidsmarkt
Op een gezondheidsmarkt kunnen gezondheidsprofessionals uit de wijk zich presenteren aan de bewoners, bijvoorbeeld door middel van een stand, een consult of een workshop. Je kunt meerdere professionals uitnodigen, zoals: een fysiotherapeut, diëtist, huisarts, apotheker, leefstijlcoach, wandelcoach, slaaptherapeut en yogadocent. De inwoners kunnen zo kennismaken met het aanbod in de wijk. Een gezondheidsmarkt kan ook gecombineerd worden met het afnemen van een fitheidstest of het meten van bijvoorbeeld de bloeddruk of de bloedglucosewaarden. Wil je een gezondheidsmarkt organiseren? Dan kun je hierbij gebruik maken van dit draaiboek.

Een thema-avond
Je kunt een thema-avond organiseren over bijvoorbeeld voeding, beweging, slapen of stress. Hier kunnen gezondheidsprofessionals uit de wijk een presentatie geven over een specifiek onderwerp. Het werkt vaak goed om ook ervaringsdeskundigen uit te nodigen. Zij kunnen vertellen hoe zij er bijvoorbeeld in zijn geslaagd om af te vallen of om meer te gaan bewegen. Na de presentaties kun je in gesprek gaan met de bewoners over hun ervaringen en behoeften. Lees hier het programma en de presentatie over een thema-avond over voeding in Berlicum. De bewoners kregen informatie over gezonde voeding en leerden etiketten op allerlei producten in de supermarkt goed te lezen.

Een gezondheidscheck
Om bewoners bewust te laten worden van hun gezondheid, kun je een gezondheidscheck organiseren. De bewoners zien dan hoe het ervoor staat met hun gezondheid. Dit kan ze motiveren om hiermee aan de slag te gaan. Je kunt een gezondheidscheck doen met behulp van een vragenlijst, het meten van gewicht en vetpercentage of het testen van het cholesterol of bloedglucosemeting. Lees hier hoe apotheker Stefani Khdeer-Erceg gezondheidschecks organiseerde vanuit de apotheek.

Inzet van ervaringsdeskundigen
Ervaringsdeskundigen die vertellen over hun strijd en overwinning met bijvoorbeeld overgewicht, slaapproblemen, schulden en/of stress kunnen andere mensen vaak motiveren om met deze problematiek aan de slag te gaan. Wellicht vind jij ervaringsdeskundigen in jouw wijk die je kunnen helpen? Lukt dit niet, neem dan eens contact op met de Diabetes Vereniging Nederland of Stichting Je Leefstijl als Medicijn

Bekijk ook het thema in de supportkit over het versterken van je lokale netwerk.

Voorbeelden uit de praktijk:
Gezondheidscheck organiseren samen met apotheker Stefanie Khdeer-Erceg
Samen met huisartsen en apothekers het gebruik van slaapmedicatie verminderen/a>
Samen met de plaatselijke supermarkt en een diëtist gezonde weekmenu’s samenstellen
Samen met de moskee een bewonersbijeenkomst organiseren

In veel buurten zijn al activiteiten om gezonder te leven. Als je begint met een wijkaanpak, is het goed om eerst te kijken wat er al is. Deze activiteiten kun je in beeld brengen in een leefstijlkaart. Hierin zet je alle gezondheidsinitiatieven die er zijn in de wijk. Dit heeft drie voordelen:

• Je hoeft geen nieuwe activiteiten te ontwikkelen, want je maakt gebruik van de initiatieven die er al zijn.
• Wijkbewoners krijgen makkelijk overzicht van welke gezondheidsactiviteiten er al zijn in de wijk en welke activiteiten aansluiten bij hun behoeften.
• Zorgprofessionals in de wijk zien welke initiatieven er al zijn in een wijk en kunnen mensen hier gericht naar verwijzen.

Een leefstijlkaart kun je voor alle wijkbewoners en zorgprofessionals toegankelijk maken op een website. Hier zie je een voorbeeld van een leefstijlkaart in de Schilderswijk in Den Haag. De leefstijlkaart wordt gemaakt voor alle deelnemende wijken aan 2diabeat.

Het kan zijn dat er in jouw wijk nog niet veel passende gezondheidsactiviteiten zijn of dat bewoners specifieke leefstijlinterventies missen. In dit geval kun je het initiatief nemen om een leefstijlinterventie of –activiteit op te starten. Je kunt dan op zoek gaan naar een passende activiteit in de Toolbox of inspiratie opdoen bij de Verhalen uit de wijk.
Om inspiratie op te doen welke leefstijlinterventie(s) je kunt opstarten, geven we een aantal tips en voorbeelden vanuit de 2diabeat toolbox.

Voeding
Eet je Beter – Deze brochure wordt in veel wijken gebruikt om het gesprek aan te gaan over koolhydraatbeperkt eten.
Mijn Eetmeter is een eetdagboek dat inwoners zelfstandig kunnen gebruiken om inzicht te krijgen in hun eetpatroon en mogelijke verbeterpunten.
Goedkoop Gezonde Voeding – Voor professionals is er de gratis eLearning ‘Goedkoop Gezonde Voeding’ om inwoners met een laag inkomen ook te kunnen adviseren over gezonde voeding.
Supermarktsafari – In een aantal wijken zijn supermarktsafari’s georganiseerd met inwoners. In Boxtel werd aan de hand van favoriete recepten van deelnemers gezocht naar vervangende ingrediënten om de maaltijd gezonder te maken maar nog steeds betaalbaar en net zo lekker.

Beweging
Nationale Diabetes Challenge – Veel wijken doen mee aan deze uitdaging. De voorbereidingen hiervoor starten steeds aan het begin van het jaar. De wandelgroepen starten eind april/begin mei.
Wereld Diabetes Dag – Tijdens deze dag kun je met je wijk meedoen met het initiatief ‘Half uurtje door je buurtje’.
De Beweegcirkel – Dit is een gesprekstool die professionals kan helpen om anderen stapsgewijs te begeleiden en te stimuleren om meer te bewegen.

Ontspanning & slaap
Slaapoefentherapeut – Goed slapen is belangrijk voor de gezondheid. Betrek ook één van de 400 slaapoefentherapeuten in Nederland in jouw wijk.
BenzoMoe – In Wijdemeren is vanuit de wijkaanpak ingezet op het verminderen van slaapmedicatie via het project ‘Benzomoe’.
Slapen doe je zo – Inwoners kunnen ook zelfstandig aan de slag met de online interventie ‘Slapen doe je zo’.

Mentale gezondheid
Leven met ongezonde stress – Om inzicht te krijgen in de effecten van chronische stress en hoe je inwoners hierbij kunt ondersteunen, is de handreiking ‘Leven met ongezonde stress’ een goed startpunt.
Spinnenweb / Leefstijlroer – Om in gesprek te gaan met inwoners over mentale gezondheid kun je gebruik maken van het ‘Spinnenweb Positieve Gezondheid’ of het ‘Leefstijlroer als gespreksmodel’.

Voor veel mensen is het moeilijk om een gezonde leefstijl vol te houden. Om ze hierbij te helpen is het belangrijk de omgeving van de mensen hierbij te betrekken. Hoe kun je dat doen?

Supportgroepen
Mensen ervaren vaak veel steun door contact met andere mensen die hetzelfde meemaken of hebben meegemaakt. Bijvoorbeeld mensen met diabetes type 2 en/of overgewicht. Er zijn supportgroepen waarin mensen elkaar steunen en helpen, zoals:
Diabetes2Doorbreken van de Stichting Je Leefstijl als Medicijn en het online Trefpunt van Diabetes.nl. Je kunt alle steungroepen hier vinden.

De lokale omgeving
Dokters, andere hulpverleners, sportclubs, kerken, supermarkten, buurthuizen en andere lokale initiatieven kunnen allemaal wijkbewoners ondersteunen bij het volhouden van een nieuwe gezonde leefstijl.