Voel je goed!
Voel je goed! richt zich op volwassenen die laaggeletterd zijn en willen werken aan een gezonder gewicht.
Doel
Het doel van Voel je goed! is dat deelnemers zich gezonder gaan voelen (zowel fysiek als mentaal) en een gezonder gewicht krijgen. Dit wordt bereikt door te werken aan het verbeteren van gezondheidsvaardigheden, incl. taalvaardigheden (in relatie tot gezondheid), en gedragsdeterminanten van voedings- en beweeggedrag.
Korte beschrijving aanpak
Gedurende zes maanden volgen de deelnemers twintig lessen gezondheidsvaardigheden, gegeven door een vrijwilliger. Dit gebeurt in groepjes van vier tot zes deelnemers. De wekelijkse lessen zijn gericht op gezonder eten en meer bewegen en behandelen ook elementen als motivatie, doelen, sociale steun, beloning en de rol van de verleidelijke eetomgeving. Eén van de lessen is een supermarktrondleiding, verzorgd door de diëtist. Daarnaast begeleidt de diëtist de deelnemers door middel van vier of vijf consulten ook individueel.
Duur
Het Voel je goed! -traject duurt zes maanden.
Groepsverband of individueel
Diëtisten geven individuele adviezen en vrijwilligers geven lessen in groepsverband.
Locatie
Voel je goed! vindt altijd in de buurt plaats.
Intermediaire doelgroepen en uitvoerders
De intermediaire doelgroep van Voel je goed! bestaat hoofdzakelijk uit diëtisten, vrijwilligers en lokale projectleiders.
Randvoorwaarden voor uitvoering
Om Voel je goed! te implementeren, zijn er verschillende materialen beschikbaar voor zowel de deelnemers als de intermediairs. Denk aan materiaal voor de organisatie (onder andere een uitgebreide handleiding en een webpagina) en materiaal voor scholing (onder meer een e-learning en een deelnemersmap), promotie en evaluatie. De materialen zijn te verkrijgen via BoomNT1. Stichting Lezen en Schrijven geeft adviezen over de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van Voel je goed! aan betrokkenen en traint landelijk de diëtisten en andere verwijzers. Stichting Lezen en Schrijven kan dit doen mits de gemeente de kosten betaalt voor de lokale organisatie: een lokale projectleider, een vrijwilligerscoördinator. Daarnaast voor scholing van vrijwilligers en de diëtist voor advisering.
Kosten
Voor deelnemers
Graag contact opnemen met landelijk projectleider Linda Hageman:
lindahageman@lezenenschrijven.nl
Voor uitvoerders
Hier over graag contact opnemen met landelijk projectleider Linda Hageman: Lindahageman@lezenenschrijven.nl
Effectiviteit & Onderbouwing
2,5 miljoen Nederlanders van 16 jaar en ouder zijn laaggeletterd. Doordat laaggeletterden moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen, hebben zij vaak beperkte gezondheidsvaardigheden. Hierdoor hebben zij vaker overgewicht en voelen zij zich vaker minder gezond. Voel je goed! is de eerste interventie die speciaal ontwikkeld is voor lager opgeleide volwassenen die laaggeletterd zijn en willen werken aan een gezonder gewicht.
De Self-Determination Theory van Deci en Ryan (1985) is gebruikt als denkkader voor Voel je goed! Door het vergroten van autonomie, competentie en verbondenheid wordt de intrinsieke motivatie van deelnemers om aan een gezond gewicht te werken gestimuleerd. Onderdeel van aan een gezonder gewicht werken is gezond eten en meer bewegen. Het I-Change model is als inspiratie gebruikt om voedings- en beweeggedrag van de deelnemers duurzaam te veranderen. De werkzame elementen in het kader van Voel je goed! zijn onder andere een integrale aanpak, activiteiten in groepsverband, persoonlijke begeleiding, langdurige en intensieve begeleiding, zelfmanagement, doelen stellen, passende communicatie en wegnemen van praktische drempels voor de doelgroep. Om aan te sluiten bij leefwereld van de doelgroep zijn (ex-)laaggeletterden met ervaring in werken aan een gezonder gewicht nauw betrokken bij de opzet, inhoud, vorm en uitrol van Voel je goed!
Er zijn meerdere onderzoeken uitgevoerd rond Voel je goed!:
- Procesevaluaties (Martens & Daalder, 2019; Wilmink et al., 2019) laten zien dat zowel de einddoelgroep als intermediaire doelgroep positief zijn over de interventie. Deelnemers vinden de lessen interessant, duidelijk en leuk. Vrijwilligers en diëtisten zien Voel je goed! als een (zeer) effectieve aanpak. Succesfactoren zijn de supermarktrondleiding, sociale steun en het appèl op de eigen verantwoordelijkheid.
- Effectonderzoeken (Martens & Daalder, 2019; Frissen & Hollander, 2019; Daalder et al., 2021) laten zien dat deelnemers na deelname significant zijn afgevallen en de BMI en tailleomvang ook significant zijn afgenomen. Ook ervaren deelnemers een significant betere algemene gezondheid.
- Met de Voel je goed!-monitor brengt Rescon jaarlijks de waardering en het bereik van Voel je goed! in kaart. Het kennisblad hierover kunt u hier downloaden: Voel je goed! | Stichting Lezen en Schrijven