Groepsconsulten in de wijk (handleiding)
Doelgroepen
Voor zorgprofessionals en hulpverleners in het medisch en sociaal domein
Doel
Het groepsconsult is een instrument dat multidisciplinair kan worden ingezet voor mensen met een verhoogd risico op chronische ziekten, zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Ook mensen met een hoog risico op metabole ontregeling, zoals prediabetes, obesitas of insulineresistentie, kunnen baat hebben bij een groepsconsult. De handleiding biedt een duidelijk kader voor hoe groepsconsulten in de wijk georganiseerd kunnen worden.
Korte beschrijving aanpak
Het groepsconsult is een bijeenkomst waarin 10 tot 15 wijkbewoners samen met professionals uit het medische en sociale domein aan de slag gaan met het thema gezondheid. Tijdens het groepsconsult worden lichaamsmetingen gedaan. Op basis van de resultaten én de persoonlijke behoeften van deelnemers worden zij vervolgens doorverwezen naar passende ondersteuning in de wijk, zoals beweegactiviteiten of maatschappelijke hulp. Zorg- en hulpverleners uit beide domeinen zijn aanwezig om deelnemers direct verder te helpen.
Het groepsconsult heeft als doel de zorg en ondersteuning voor mensen met een verhoogd gezondheidsrisico te verbeteren en het ontstaan van chronische ziekten* te voorkomen.
Zie de handleiding voor een uitgebreide beschrijving.
QR handleiding:
Het groepsconsult duurt ongeveer 90 minuten en vindt plaats in de wijk, bijvoorbeeld in een buurthuis. De bijeenkomst is opgebouwd uit vier onderdelen (zie ook de illustratie):
- Introductie
De bijeenkomst begint met een korte gezamenlijke wandeling, gevolgd door een kennismaking tussen de aanwezige professionals en deelnemers. Ook worden de verwachtingen besproken. - Meetcircuit
Deelnemers gaan langs verschillende ‘meetstations’ waar fysieke en sociale risicofactoren worden gemeten en besproken (zie illustratie). Dit kan eventueel in samenwerking met de Hartstichting worden georganiseerd. - Uitslag en plenaire kennisoverdracht
Er wordt uitleg gegeven over de gevolgen van obesitas en cardiometabole ontregeling. Ook wordt besproken wat de meetresultaten betekenen voor de deelnemers. - Individueel gesprek
Iedere deelnemer heeft een kort gesprek met een van de aanwezige zorg- of hulpverleners om samen passende vervolgstappen te bepalen. Daarnaast is er ruimte voor een gesprek met een ervaringsdeskundige.
Na het groepsconsult volgt binnen zes weken een contactmoment om te bespreken of de doorverwijzing goed is verlopen en of verdere begeleiding gewenst is.
Na zes maanden komen de deelnemers opnieuw samen voor een vervolg-groepsconsult, waarin de metingen worden herhaald en ervaringen worden uitgewisseld.
Het is belangrijk dat de follow–up goed wordt geborgd door de professionals naar wie de deelnemers zijn doorverwezen.
Groepsverband of individueel
Het groepsconsult vindt in groepsverband plaats, met meerdere deelnemers en meerdere zorgprofessionals.
Locatie
Het groepsconsult wordt georganiseerd op een centrale plek in de wijk waar mensen elkaar gemakkelijk kunnen ontmoeten, bijvoorbeeld in een buurtcentrum, sportvereniging of bibliotheek. Dit zijn locaties waar professionals uit het medische en sociale domein kunnen samenwerken en bewoners zich op hun gemak voelen.
Intermediaire doelgroep en uitvoerders
Het groepsconsult wordt uitgevoerd door zorgprofessionals en hulpverleners uit zowel het medische als het sociale domein.
Randvoorwaarden voor uitvoering
Minimale vereisten
Om de veilige en wetenschappelijk verantwoorde uitvoering van groepsconsulten te waarborgen, staan in de handleiding de minimale vereisten beschreven voor het opstarten en organiseren ervan.
Operationeel team
De uitvoering valt onder de verantwoordelijkheid van een BIG-geregistreerde professional en wordt ondersteund door een multidisciplinair team:
- Een coördinator bewaakt het proces, stemt af tussen partijen en organiseert de uitvoering.
- Een ervaringsdeskundige of sleutelpersoon uit de wijk zorgt voor verbinding met de verschillende communities.
- Er is ondersteuning bij de werving van deelnemers.
- Het streven is om minimaal 8 deelnemers te betrekken, idealiter 10 tot 15 per sessie.
- De aanbevolen duur van een groepsconsult is 1,5 tot 2 uur.
Inhoud van het groepsconsult
- Het groepsconsult is multidisciplinair: vertegenwoordigers uit zorg, welzijn en sport zijn aanwezig.
- Er worden (lichaams)metingen uitgevoerd die aansluiten bij het gekozen thema, om bewustwording en activatie te stimuleren.
- Er is ruimte voor individueel maatwerk: per deelnemer wordt gekeken welke zorg of begeleiding passend is.
- Nazorg, monitoring en evaluatie zijn essentieel om de kwaliteit en effectiviteit te waarborgen.
Kosten
Aan het gebruik van de handleiding groepsconsult zijn geen kosten verbonden.
Voor de uitvoering zelf bestaat geen aparte betaaltitel; financiering vraagt om lokale of regionale afspraken met zorgverzekeraars en/of gemeenten. Meer informatie hierover is te vinden in de handleiding.
Effectiviteit en onderbouwing
Het groepsconsult wordt momenteel gemonitord door de Health Campus Den Haag. Er is een knelpuntenanalyse uitgevoerd en de effectiviteit wordt actief gemeten. Het groepsconsult brengt het medische en sociale domein samen en zorgt voor een warme overdracht naar het lokale aanbod in de wijk.
De samenwerking vindt plaats op micro-, meso- en macroniveau, wat bijdraagt aan meer werkplezier bij professionals en zorg op maat voor deelnemers, dicht bij huis.