Hartcheckpunten als versneller van de wijkaanpak
Van 19 t/m 24 mei organiseert de Hartstichting Hartcheckpunten in alle provinciehoofdsteden van Nederland. In samenwerking met 2diabeat is er de mogelijkheid om na de metingen in gesprek te gaan over een gezondere leefstijl en inzicht te krijgen in het leefstijlaanbod in de buurt.
Een simpele en laagdrempelige gezondheidscheck, midden in de wijk, kan veel losmaken. “Even binnenlopen, en als je weer naar buiten loopt weet je je bloeddruk, je cholesterolwaarden, buikomvang en suikerwaarde,” vertelt Angela de Rooij. Vanuit de Diabetesvereniging Nederland is ze als adviseur patiëntparticipatie betrokken bij het programmateam van 2diabeat én is ze nauw betrokken bij de leefstijlgesprekken die als opvolging dienen van de Hartcheckpunten, een initiatief van de Hartstichting.
Hartcheckpunten door het hele land
Van 19 t/m 24 mei organiseert de Hartstichting Hartcheckpunten in de twaalf provinciehoofdsteden van Nederland. Het doel: mensen tussen de 40 en 70 jaar inzicht geven in hun waarden, wijzen op risicofactoren en helpen naar een gezonder leven. In samenwerking met 2diabeat is er op de Hartcheckpunten de mogelijkheid om na de metingen in gesprek te gaan over een gezonde(re) leefstijl en inzicht te krijgen in het leefstijlaanbod en de beschikbare ondersteuning in de buurt.
Samenwerking met 2diabeat
De Hartcheckpunten worden georganiseerd door de Hartstichting. 2diabeat is als partner betrokken bij de leefstijlgesprekken die gevoerd worden nadat een deelnemer langs het Hartcheckpunt is geweest. De leefstijlopvolging sluit naadloos aan bij de lokale wijkaanpak van 2diabeat. Angela vertelt: “Hoewel deze landelijke campagne nieuw is, doen we dit al langer in 2diabeat-wijken. De Hartcheckpunten blijken echte versnellers te zijn. Ze trekken mensen aan en zorgen voor enthousiasme en bewustwording in de wijk.”
Dat beaamt ook Loïse Jacz-Kruithof, huisarts en netwerkgeneeskundige bij 2diabeat: “De drempel is laag. Mensen zijn nieuwsgierig, en het geeft een goede aanleiding voor een gesprek over leefstijl. We merken in wijken zoals de Haagse Schilderswijk hoe waardevol dit kan zijn.”
“Mensen zijn nieuwsgierig, en het geeft een goede aanleiding voor een gesprek over leefstijl. We merken in wijken zoals de Haagse Schilderswijk hoe waardevol dit kan zijn.”
– Loïse Jacz-Kruithof, huisarts Schilderswijk, Den Haag
Wat is een Hartcheckpunt?
Een Hartcheckpunt is een toegankelijke plek waar mensen gratis hun bloeddruk, cholesterol, bloedsuiker, BMI en buikomvang kunnen laten meten. Je vindt ze op laagdrempelige locaties als buurthuizen, kerken, moskeeën, sportscholen, winkels en bibliotheken. Vanuit 2diabeat is er ook een leefstijlcoach of andere gezondheidsprofessional uit de buurt aanwezig voor een leefstijlgesprek en advies op maat.
“We zien dat veel mensen al lang niets hebben laten meten, bijvoorbeeld omdat de drempel om een afspraak hiervoor te maken bij de huisarts te hoog is,” zegt Angela. “Dan horen we reacties als: ‘Het is al jaren geleden dat ik mijn bloeddruk heb laten controleren of ‘Mijn cholesterol wil ik echt graag weten’. Ze vinden het geweldig dat dit laagdrempelige initiatief er is.”
Van Hartcheck naar actie: de gouden combinatie
Angela vindt de Hartstichting en 2diabeat een gouden combinatie. De kracht zit ‘em er vooral in wat er ná de metingen gebeurt. Angela: “Wat het verschil maakt, is dat je gebruikmaakt van een zogenaamd ‘teachable moment’. Mensen komen op eigen initiatief, staan open voor advies. Dat moment moet je grijpen.”
Na de metingen volgt dan ook een leefstijlgesprek aan de hand van tools zoals Positieve Gezondheid of het Leefstijlroer. Daarin wordt gekeken naar wat iemand zou willen veranderen. Vervolgens kijken we wat er in de wijk al beschikbaar is.
“Bijvoorbeeld: iemand heeft een te grote buikomvang. Dan stellen we de vraag: Wat zou je willen veranderen? Wil je meer bewegen? En dan pakken we de leefstijlkaart erbij – een overzicht van alle lokale activiteiten, gerubriceerd in categorieën zoals voeding en beweging. Zo kan iemand bijvoorbeeld aansluiten bij een wandelgroep of meedoen met een yogales,” legt Angela uit.
Ook ontstaan er spontaan nieuwe verbindingen. “In Kampen zaten vier mensen uit dezelfde straat te wachten op een leefstijlgesprek. Toen ze zeiden dat ze wel wilden wandelen, stelde ik voor om dat samen te doen. Zo ontstond er direct een wandelgroepje. Dat is echt laaghangend fruit.”
“Wat het verschil maakt, is dat je gebruikmaakt van een zogenaamd ‘teachable moment’. Mensen komen op eigen initiatief, staan open voor advies. Dat moment moet je grijpen.”
– Angela de Rooij, adadviseur patiëntparticipatie Diabetesvereniging Nederland
Structurele samenwerking in de wijk
De Hartcheckpunten zijn niet alleen een waardevolle interventie op zich, maar ook een kans om het lokale netwerk te versterken. Zorgverleners, leefstijladviseurs, sportaanbieders en bewoners komen samen in actie. “In Soerendonk was een diëtist aanwezig die het helemaal in de vingers had,” vertelt Angela. “Ik stelde voor om binnen een week een informatieavond te organiseren voor de zestig mensen die een licht verhoogd cholesterol bleken te hebben. Zo bundel je de opvolging én hou je de energie vast.”
De nadruk ligt op leefstijladvies en wat mensen zelf kunnen doen om hun hart gezond te houden. Alleen bij sterk afwijkende waarden wordt doorverwezen naar de huisarts.
Een vliegwiel voor verandering
De ervaring leert: de Hartcheckpunten zetten iets in beweging. “Je bereikt in één keer veel mensen,” zegt Angela. “Het leidt tot bewustwording én actie. Mensen stappen niet alleen met een formulier naar buiten, maar ook met een idee over wat ze kunnen doen. En vaak ook met een concrete eerste stap.”
Vanuit 2diabeat worden lokale aanjagers gekoppeld, leefstijlgesprekken gevoerd en nieuwe initiatieven geboren. Soms zelfs direct ter plekke, zoals een 65-jarige man die vroeger voetbalde en via het leefstijlgesprek op het idee kwam om ‘walking football’ op te zetten bij zijn lokale voetbalclub. “Dat is precies wat we willen: verbinden en versterken. Het ijzer smeden als het heet is.”
Wil je ook namens 2diabeat met mensen in gesprek over leefstijl bij een Hartcheckpunt?
Neem contact op met een wijkadviseur van 2diabeat via www.2diabeat.nl/contact. Samen bekijken we de mogelijkheden!