Kiezen voor een gezonde leefstijl in kleine haalbare stapjes
Astrid en Daniël van wijkinitiatief Gezond in Risdam uit Hoorn delen hun ervaringen.
‘Starten met een gezonde leefstijl lukt me wel, maar ik vind het moeilijk om het daarna ook vol te houden.’ Sociaal werker Astrid Hoogewoning heeft diabetes type 2 en weet hoe lastig het kan zijn om duurzaam gezond te leven. Daarom zet ze zich samen met haar collega Daniël Schuurman in voor het wijkinitiatief ‘Gezond in de Risdam’ in Hoorn.
HOORN ||
Of mensen erin slagen gezond te leven, is van veel factoren afhankelijk, menen de sociaal werkers van Hoorn. Daniël: “Het begint bij kennis, weten waarom iets wel of niet gezond is. Vervolgens moet je de middelen hebben om hiermee aan de slag te gaan. Tot slot is het de kunst om de ingeslagen weg vol te houden. Met ‘Gezond in de Risdam’ willen de wijkbewoners bij al deze fasen ondersteuning bieden.”
Met de kennis en tools van 2diabeat
Het initiatief ‘Gezond in de Risdam’ zet zich in om de gezondheid van de wijkbewoners te versterken. Ruim een jaar geleden werd Astrid tijdens een vergadering geattendeerd op 2diabeat. Dit is een landelijke organisatie die wijken ondersteunt bij het bevorderen van een gezonde leefstijl van de bewoners. Astrid: “Ik ben me gaan inlezen en het sprak me aan. Vooral omdat 2diabeat geen nieuwe initiatieven wil optuigen, maar juist ondersteuning biedt om dat wat er al is, beter in te zetten. In Hoorn lopen er namelijk al veel goede initiatieven, alleen opereren die allemaal los van elkaar. Door bewoners, gezondheidsprofessionals en lokale initiatieven met elkaar te verbinden, kunnen we de slagkracht verbeteren. 2diabeat heeft de kennis en tools om ons hierbij te ondersteunen. Dat helpt enorm, want hierdoor liften we mee op successen van andere wijken in plaats van alles zelf uit te moeten zoeken.”
Gericht verwijzen
Inmiddels is er een jaar verstreken en is het voorwerk verricht. Als sociaal werker is Daniël veel met preventie bezig. Hij zegt: “Met behulp van de wijkadviseur van 2diabeat, Kim Geurts, hebben we een wijkscan en een leefstijlkaart gemaakt. Op deze kaart zien bewoners en zorgprofessionals welke initiatieven er zijn in de wijk op het gebied van voeding, beweging, ontspanning en slaap. Met dit overzicht kunnen zorgprofessionals mensen ook veel gerichter verwijzen.”
Behoeftepeiling
Ook is er een behoeftepeiling gehouden onder bewoners. Astrid: “We kunnen natuurlijk van alles bedenken, maar we willen vooral aansluiten bij de behoeften van de bewoners. Met input van 2diabeat hebben we een verkorte vragenlijst opgesteld. We hebben onder meer gevraagd hoe mensen hun gezondheid beoordelen, of ze hier wat aan willen verbeteren en of ze daarbij hulp zouden willen ontvangen. Ruim honderd mensen vulden de enquête in en dat leverde interessante informatie op. Zo bleek uit de enquêtes die de Buurtmoeders, collega’s van ons die werken met vrouwen met een andere culturele achtergrond, hielden bij hun achterban, dat vrouwen vooral behoefte hebben aan informatie over voeding en onder senioren viel op dat mensen veel stress ervaren.”
Negatieve spiraal doorbreken
Om succesvol aan de slag te gaan met leefstijlmaatregelen is het cruciaal om te denken in kleine, haalbare stappen, meent Astrid. “Ik zie vaak mensen die met de beste bedoelingen in een programma stappen en in een korte tijd grote resultaten willen boeken. Ze willen afvallen, meer bewegen en gezonder gaan eten. Allemaal tegelijk. Maar die stappen zijn te groot en dat hou je nooit lang vol. Ik ben zelf ook meerdere keren in deze valkuil getrapt. Dit heeft tot gevolg dat je je resultaten niet haalt en enorm baalt van jezelf. Zeker als dat een paar keer achterelkaar gebeurt. Je komt dan in een negatieve spiraal terecht. Ik ben nu aan het leren om kleine, haalbare stappen te zetten en ook te kijken naar wat wel lukt, in plaats van mezelf alleen maar af te kraken om wat niet lukt. Ik gebruik bijvoorbeeld geen suiker meer en eet niet meer na 20.00 uur. Dit zijn kleine stapjes en ik ben er nog lang niet, maar het voelt wel beter. Ik weet dat veel mensen tegen hetzelfde aanlopen en het zou mooi zijn als we elkaar hierbij kunnen helpen.”
Plan voor de gemeente
Daniël schrijft momenteel met hulp van 2diabeat een plan voor de gemeente. “Astrid en ik zijn de lokale aanjagers van Gezond in de Risdam. We kunnen dit doen uit hoofde van onze eigen functie. Daarnaast willen we graag een klein budget reserveren, zodat we deskundigen kunnen uitnodigen voor workshops, eventueel een ruimte kunnen afhuren of bijvoorbeeld flyers kunnen laten printen.”
Uit de vergadermodus
Na de voorbereidende fase is het volgens Astrid belangrijk om uit de vergadermodus te komen. “Het komende jaar ligt de focus op doen. Daniël en ik gaan inloopspreekuren organiseren in het wijkcentrum en dit najaar organiseren we een informatiemarkt. De Buurtmoeders gaan kookworkshops organiseren, we onderzoeken hoe we senioren kunnen ondersteunen met meer ontspanning en kijken hoe we een nieuwe impuls kunnen geven aan bestaande initiatieven als Welzijn op Recept, Voel je goed! en Herontdek je brein.”
Laagdrempelig Inloopspreekuur
Daniël en Astrid gaan het inloopspreekuur zelf bemannen, eventueel samen met andere professionals en vrijwilligers. “Het spreekuur wordt heel laagdrempelig”, zegt Daniël. “Mensen kunnen hier binnenlopen met allerlei vragen over hun gezondheid. Hierbij denken mensen dan vaak aan voeding en beweging, maar wij geven het een bredere invulling. Denk bijvoorbeeld aan slaap. Veel mensen realiseren zich niet hoe belangrijk dat is voor je gezondheid. Ik ondervind het nu zelf. Gezond leven vind ik belangrijk. Ik sport regelmatig, zorg voor voldoende ontspanning en we eten gezond. Maar sinds we een zoontje hebben van ruim een jaar, heb ik vaak gebroken nachten. Ik merk dat ik daardoor overdag niet alleen moe ben, maar het ook moeilijker vind om gezonde keuzes te maken. Nu weet ik dat gebroken nachten bij het ouderschap horen en dat dit weer overgaat, maar voor mensen die structureel slecht slapen, kan dat op termijn veel gevolgen hebben voor de gezondheid. Misschien kan een slaapcoach dan iets voor deze mensen betekenen? Tijdens een bijeenkomst van ‘Herontdek je brein’ hebben we laatst aandacht besteed aan het belang van goed horen. Dat is ook iets waar mensen niet direct aan denken bij een gezonde leefstijl, maar je gehoor heeft invloed op je cognitie. Over al deze onderwerpen kunnen mensen ons vragen stellen bij het inloopspreekuur.”
Van A naar B helpen
“We gaan mensen ook van A naar B helpen”, vult Astrid aan. “Met behulp van een stagiaire hebben we een korte vragenlijst gemaakt waarmee we kunnen achterhalen wat mensen ervan weerhoudt om daadwerkelijk met iets te starten. Is het geld, motivatie, gaan ze liever niet alleen of hebben ze geen vervoer? Als dit helder is, kunnen we kijken of we mensen hierin tegemoet kunnen komen. Misschien kunnen we ze koppelen aan iemand anders of misschien kunnen we vervoer regelen.”
Informatiemarkt
Op de informatiemarkt die dit najaar wordt georganiseerd kunnen wijkbewoners kennismaken met gezondheidsprofessionals, leefstijlcoaches en sportverenigingen. 55-plussers kunnen hier ook een fittest doen. Astrid: “Door zo’n test krijgen ze zicht op hun bloedsuiker, BMI, bloeddruk, balans, spierkracht en conditie. Daarna kunnen ze doorlopen naar de informatiemarkt. Blijkt uit de fittest dat ze balansproblemen hebben, dan kunnen ze wellicht een balanstraining volgen. Hebben ze weinig spierkracht, dan is krachttraining misschien een optie. We willen een brede informatiemarkt organiseren waar alle Risdammers wel iets vinden dat bij ze past en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten in een gezellige sfeer.”