Gezondheidsfestival Burezina is startschot voor een gezonder Overvecht
"Als ik hardop mag dromen hoop ik dat we een gezondheidsbeweging op gang kunnen brengen in de wijk Overvecht. Een beweging waarin we samen met een vaste kern wijkbewoners, partners en 2diabeat een structurele bijdrage leveren aan de gezondheid van onze bewoners én misschien wel een voorbeeld kunnen zijn voor andere wijken in Nederland."
OVERVECHT ||
Aan het woord is Hassan El Kaaoichi, bestuursvoorzitter van buurthuis Burezina in Overvecht-Zuid. In het laatste weekend van augustus gaf hij een startschot voor deze beweging met het Gezondheidsfestival Burezina.
Gemiddeld leven de mensen in Overvecht zeven jaar korter dan de gemiddelde Nederlander. De wijk kampt met armoede, veiligheids- en gezondheidsproblemen. “Het imago van Overvecht is slecht, zegt Hassan, en dat leidt de aandacht soms af van de mooie dingen die er ook zijn. Als ik alleen al kijk naar het aantal vrijwilligers dat actief is in Overvecht. Daarin onderscheiden we ons echt van andere wijken in Utrecht. Samen met de inzet van deze vrijwilligers kunnen we het verschil maken.”
Kloof overbruggen
Hassan is zelf al jaren actief in de bewonerscommissie van Overvecht. Daarnaast is hij bestuursvoorzitter van buurthuis Overvecht-Zuid Burezina. “In de wijk is de kloof tussen de formele en informele zorg groot, mensen vinden elkaar niet. Als vrijwilligers krijgen we veel zorgvragen uit de wijk, maar als we mensen willen doorverwijzen voor hulp, lukt het vaak niet om ze aan de juiste organisatie te binden. Omgekeerd slagen veel gezondheidsinitiatieven er niet in om de wijkbewoners te activeren. De vraag en het aanbod sluiten niet op elkaar aan. Om die kloof te overbruggen, leek het ons een goed initiatief om een gezondheidsfestival te organiseren. Dit hebben we in samenwerking gedaan met de Healthy Sisters, waar 2diabeat veel ondersteuning gaf, samen met twintig gezondheid- en welzijnsorganisaties uit de wijk.”
Elkaar ontmoeten
Wethouder Evenementen Eva Oosters opende het festival op vrijdag 30 augustus. Een van de hoofddoelen van het college is om zoveel mogelijk bewoners van Utrecht gezond te krijgen en ervoor te zorgen dat mensen die in deze stad wonen het fijn hebben. In haar openingsspeech zei ze: “Met dit festival willen we gezondheidsorganisaties en bewoners van Overvecht met elkaar verbinden. Het is fantastisch om te zien hoeveel partners hier aanwezig zijn. Door elkaar te ontmoeten, kunnen zij in de toekomst beter samenwerken. Laat dit gezondheidsfestival een startpunt zijn voor een beweging waarin de bewoners van Overvecht kunnen werken aan hun gezondheid. Ik hoop dat veel bewoners uit de straat en uit de buurt de komende dagen iets nieuws leren over gezondheid. En dat ze elkaar kunnen ontmoeten, want een belangrijk aspect van gezondheid is dat je niet eenzaam bent, dat je kunt verbinden. Ik hoop dat we dit initiatief het komend jaar kunnen uitbouwen.”
Afbeelding boven: gezonde voeding op gezondheidsfestival Burezina
Plezier en welzijn
De gezondheidsmarkt op zaterdag en zondag was een prachtige gelegenheid voor mensen en organisaties om elkaar te leren kennen. Hassan: “We wilden mensen laten ervaren dat gezond leven niet ingewikkeld is en zelfs leuk kan zijn. Er werden kookworkshops gegeven door TV-chefkok Mounir Toub en foodblogger Fatima. Hier zagen mensen hoe ze gezond én lekker kunnen koken, welke ingrediënten ze hiervoor kunnen gebruiken en welk voedsel wel en niet gezond is. Maar gezondheid gaat om meer dan voeding. Er was veel ruimte voor plezier en welzijn. Er waren activiteiten voor jong en oud. Kinderen konden samen fruitspiesjes maken, voor jongeren was er een workshop kickboksen en iedereen kon deelnemen aan de kunstworkshops van Marvin Corneille.”
HealthChecks
De Hartstichting en 2diabeat voerden samen gratis HealthChecks uit. De toeloop was enorm. Mensen konden hun bloeddruk, glucose en cholesterol laten meten. Ook kon je je metabole leeftijd (de leeftijd van je lichaam ten opzichte van je echte leeftijd) laten bepalen. Bij meer dan honderd wijkbewoners werden er metingen gedaan en soms waren de uitslagen best schokkend. Maar mensen konden daarna direct in gesprek met gezondheidsprofessionals over de betekenis van de uitslag en wat ze kunnen doen om weer gezond te worden. Daarnaast gaf de Diabetesvereniging Nederland voorlichting over het belang van bewegen en voeding bij diabetes, konden mensen een kennisworkshop volgen over Rookvrij leven en was er een workshop valpreventie voor ouderen.
Afbeelding boven: voorlichting van de Diabetesvereniging Nederland over het belang van bewegen en voeding bij diabetes
Laagdrempelig beweegaanbod
Jacky Boland, beweeg- en vitaliteitsmakelaar volwassenen Overvecht van Sport Utrecht, was aanwezig tijdens de opening van het festival op vrijdagmiddag, de middag waarop de deelnemende partners en organisaties elkaar konden ontmoeten. Ze zegt: “Als beweeg- en vitaliteitsmakelaar breng ik beweegvragen en sportaanbod bij elkaar. Ik hou het aanbod bij en focus me hierbij vooral op laagdrempelig sportaanbod. Veel mensen in Overvecht komen uit culturen waar bewegen nooit zo belangrijk was. Dan is het belangrijk dat ze laagdrempelig kunnen beginnen. Samen met de mensen kijk ik welk sportaanbod er is en wat bij ze past. Tijdens het festival heb ik al wat contacten gelegd, onder meer met Zayneb van Burezina. Zij willen een wandelgroep opzetten. We gaan kijken hoe we dit kunnen voortzetten.”
Van de wijkbewoners zelf
Door het Gezondheidsfestival Burezina weten organisaties, gezondheidsprofessionals en bewoners nu beter van elkaar wat er te doen is in de wijk. Jacky: “Het was een heel mooi initiatief, heel rijk. Mijn complimenten voor wat ze voor elkaar hebben gekregen en goed dat ze dit vanuit Burezina hebben georganiseerd. Burezina is een buurthuis dat gedragen wordt door vrijwilligers. Het is iets van de wijkbewoners zelf. Ze krijgen niets opgelegd. En dat zag je terug in het aanbod. Er waren leuke workshops die aansloten bij de behoeften van de wijkbewoners. Op zaterdag en zondag waren collega’s van mij van Sport Utrecht aanwezig. Mijn collega ouderen, Jamna Gouhla, stond er met een smartfloor. Hiermee kun je de balans van ouderen testen en dat is belangrijk bij valpreventie. Ze was er op zaterdag en toen bleken de oudere mensen vooral op zondag te komen. Dat was jammer, maar misschien een leerpunt voor de organisatie voor de volgende keer.”
Werken als vrijwilliger
Overvecht heeft veel vrijwilligers die zich inzetten voor de wijk. Hassan is er een van en is trots op de inzet van de wijkbewoners. “Ik ben niet altijd betrokken geweest bij de wijk. Ik ben getrouwd en heb drie zonen. Daarnaast werk ik 36 uur per week als coördinator bedrijfsvoering bij het LKCA (Landelijk Kennisinstituut voor Cultuureducatie en Amateurkunst). Jaren was ik vooral bezig met mijn gezin en mijn werk. Een aantal jaar terug raakte ik, eigenlijk uit frustratie, betrokken bij de bewonerscommissie. De flats in onze wijk werden gerenoveerd. Hier ging zo veel mis, qua communicatie, toezeggingen die niet ingewilligd werden en afspraken die niet werden nagekomen. Ik voelde me geroepen om hier iets aan te doen. Van het een kwam het ander. Inmiddels ben ik bestuursvoorzitter van buurthuis Burezina. Ik wil me inzetten voor het welzijn van de bewoners, samen met al die andere vrijwilligers. We willen het slechte imago van Overvecht keren en kijken hoe we de jongere generatie kunnen binden aan de wijk. Dat mensen trots zijn om te wonen in Overvecht; een schone wijk waar mensen elkaar kennen en betrokken zijn op elkaar.”
Balans vinden
Vrijwilligers zijn een belangrijke kracht van Overvecht. Hassan: “Als vrijwilliger is het belangrijk balans te vinden tussen je gezin, je werk en het vrijwilligerswerk. Dit ging bij mij ook niet vanzelf en dit heb ik moeten leren. Ik begeleid hier nu ook andere mensen bij en ik zeg altijd: ‘Je gezin staat op de eerste plaats en daarnaast is het belangrijk dat je plezier beleeft aan het vrijwilligerswerk; Want wat je met plezier doet, hou je veel makkelijker en langer vol’.”
Volhouden
Het organiseren van het gezondheidsfestival was de eerste stap, maar het doorgaan op de ingeslagen weg en het verder uitbouwen van de samenwerkingen, wordt de volgende stap, meent Hassan. “Ik kijk met trots terug op het festival. De opkomst was goed en de reacties waren enthousiast. Ik hoop dat veel wijkbewoners gaan meedoen aan de gezondheidsbeweging. Dat ze zelf in kaart gaan brengen waar ze behoefte aan hebben en dat de organisaties en initiatieven die er in de wijk zijn, hierbij kunnen aansluiten. Ik geloof erin dat mensen die zelf verantwoordelijkheid nemen voor de stappen die ze zetten om gezonder te gaan leven, de veranderingen beter kunnen volhouden.”
Samenwerken met 2diabeat
Sinds begin dit jaar zet Hassan zich als lokale aanjager samen met 2diabeat in voor een gezonder Overvecht. Hassan: “2diabeat richt zich primair op de preventie van diabetes type 2. In Overvecht wonen veel mensen met deze ziekte en ook veel mensen die het misschien hebben en nog niet weten. Daarbij komt dat 2diabeat voorstander is van de bottom-up benadering; dus niet bedenken wat de wijkbewoners nodig hebben, maar met ze in gesprek gaan om te achterhalen waar ze behoefte aan hebben. Bij 2diabeat is er veel kennis en expertise aanwezig. Als lokale aanjager krijg ik ondersteuning van ze en toegang tot een netwerk van gezondheidsprofessionals, tools en kennis. Ik kijk uit naar deze samenwerking en hoop dat we komend jaar stappen kunnen zetten in de richting van een gezonde wijk.”