Lokale aanjagers bepalend voor het succes van twee jaar 2diabeat
Volgens 2diabeat is betrokkenheid van de hele wijk nodig om de gezondheid van de wijkbewoners te bevorderen. Op 25 januari blikte 2diabeat terug op de eerste twee jaar waarin ze actief waren met hun wijkgerichte aanpak in Nederland.
‘It takes a village to raise a child’
Dit van oorsprong Afrikaanse spreekwoord kenmerkt de aanpak van 2diabeat.
Niet met het doel een kind op te voeden maar om de opmars van diabetes type 2 een halt toe te roepen. Volgens 2diabeat is betrokkenheid van de hele wijk nodig om de gezondheid van de wijkbewoners te bevorderen. Op 25 januari blikte 2diabeat terug op de eerste twee jaar waarin ze actief waren met hun wijkgerichte aanpak in Nederland. Ook overhandigden ze een publicatie met de geleerde lessen van de afgelopen twee jaar aan Maarten van Ooijen, staatsecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
De genodigden kwamen bijeen in de moskee Noeroel Islam in de Schilderswijk te Den Haag, Gastheer en imam Feroz Hansildaar heeft zelf diabetes type 2 en is als lokale aanjager betrokken bij 2diabeat. Als zodanig brengt hij in zijn wijk lokale gezondheidsinitiatieven in kaart en bundelt de krachten van bewoners en professionals.
2diabeat is een landelijke initiatief en onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord. Doel is de opmars van diabetes type 2 te stoppen; want momenteel telt Nederland ruim 1 miljoen mensen met diabetes type 2 en wekelijks komen daar ongeveer 1.000 mensen bij.
2diabeat is geen nieuw programma om deze aandoening te voorkomen, maar een programma dat gebruikmaakt van dat wat er al is: lokale gezondheidsinitiatieven, bewoners en zorgprofessionals.
Programmadirecteur 2diabeat Maarten Ploeg: “Ons doel is om in zoveel mogelijk Nederlandse wijken een lokale preventie-infrastructuur te bouwen. Feitelijk doen de wijken dit zelf maar wij ondersteunen ze hierbij met wijkadviseurs, kennis, trainingsdagen en tools.
De lokale aanjagers in de wijken zijn de verbindende factor. Zij brengen gezondheidsprofessionals, bestaande initiatieven, de lokale middenstand en het bedrijfsleven met elkaar in contact en bouwen zo aan een preventie-infrastructuur in de wijk.”
‘Onorthodoxe’ aanpak
De bezoekers in de moskee Noeroel Islam hebben een diverse achtergrond wat betreft cultuur en professie maar delen één passie: de inwoners van Nederland gezonder maken. Staatssecretaris Maarten van Ooijen van VWS, financier van 2diabeat, ging in gesprek met een aantal lokale aanjagers. Juist deze diversiteit van de betrokkenen verbaasde en inspireerde hem: “Ik zie hier organisaties die ik in eerste instantie niet verwacht zou hebben. Zoals de moskee en het bedrijfsleven. Deze ‘onorthodoxe’ partners van 2diabeat vind ik heel bijzonder en veelbelovend. Want als je de dagelijkse realiteit van mensen wil veranderen, moet je zo dicht mogelijk bij deze realiteit komen.”
Vertrouwensrelatie
Iman Feroz Hansildaar haakt hierop in: “Als imam heb ik een vertrouwensrelatie met veel mensen en dat maakt dat ze sneller iets van mij aannemen. Bovendien is zorgen voor je eigen gezondheid op fysiek en mentaal vlak een belangrijk aspect binnen onze religie. Ik vraag aan de mensen hoe ze zelf een bijdrage kunnen leveren aan hun gezondheid. Dit wordt gewaardeerd. Ze voelen zich gehoord en merken dat hun mening telt. We leggen ze geen regels op maar vragen ze mee te denken over hoe ze gezond kunnen blijven, in plaats van af te wachten tot ze ziek zijn en naar de dokter gaan voor een pil.”
Landelijke ondersteuning
“Voordat ik lokale aanjager werd bij 2diabeat, zag ik dat er in Berlicum veel prachtige initiatieven waren die een gezonde leefstijl ondersteunen”, zegt Erwin Frunt, eigenaar van reclamebureau BigBird Creative Studio. “Toch had ik het gevoel dat deze initiatieven onvoldoende tot hun recht kwamen. Geïnspireerd door GezondDorp Leende zocht ik een manier om deze initiatieven met elkaar te verbinden. Deze heb ik gevonden in de wijkgerichte aanpak van 2diabeat. Zij boden mij landelijke ondersteuning bij het aanbrengen van structuur in mijn aanpak.”
Inge Nobacht – lokale aanjager Nijmegen-Noord
Gericht verwijzen
Ook huisarts Inge Nobacht sloot zich aan bij 2diabeat als lokale aanjager: “Ik realiseer me dat we het als artsen niet gaan redden met het voorschrijven van insuline en pillen. We moeten ons meer richten op de onderliggende oorzaak en dat betekent leefstijlbehandeling. Mijn ervaring leert dat dit niet lukt vanuit de spreekkamer. We hebben hier de hele wijk voor nodig. In Nijmegen Noord hebben we al mooie stappen gezet met het verbinden van diverse partijen. Met behulp van 2diabeat brengen we nu een lokale preventie-infrastructuur in kaart, zodat wij als zorgprofessionals mensen die aan de slag willen met hun gezondheid heel gericht kunnen doorverwijzen. Naast gezonde voeding en voldoende bewegen, kijken we ook naar zingeving, ontspanning en het belang van de sociale omgeving.”
Elkaar kennen
Lokale aanjager Susanne Renkema is oefentherapeut en leefstijlcoach in de wijk Kortenhoef/Nederhorst in Wijdemeren. Ook zij ziet dat het belangrijk is om bewoners zorg op maat te kunnen bieden. “Om dat te kunnen doen is het belangrijk dat wij als zorgprofessionals elkaar kennen en weten welk aanbod er is. Ik heb gemerkt dat veel mensen die ik begeleid het moeilijk vinden om zelf het initiatief te nemen om bijvoorbeeld contact op te nemen met een diëtist voor een voedingsadvies. Omdat we elkaar als zorgprofessionals nu kennen, hebben we het omgedraaid. Ik vraag de diëtist om contact op te nemen met de mensen in plaats van andersom. Mensen voelen zich hierdoor gehoord en gekend.”
Elkaar versterken
Recent is activiteitenbegeleider bij welzijnsorganisatie de LEVgroep in Helmond Saïda Tilburgs-Benfatimi als lokale aanjager begonnen bij 2diabeat. Daarnaast is zij bezig met het opzetten van het leefstijlprogramma ‘Het Suikerhuis’. Saïda wil investeren in het toegankelijk maken van gezondheidsinitiatieven voor mensen in achterstandsbuurten, mensen die geen geld hebben voor een gezondheidscoach en vaak beperkte gezondheidsvaardigheden hebben. “2diabeat en wij delen hetzelfde doel; de opmars van diabetes type 2 stoppen. Door samen te gaan werken, kunnen we elkaar versterken.”
Financiële middelen
De aanpak van 2diabeat is veelbelovend. Negen wijken werken inmiddels met succes met 2diabeat. Met circa veertig wijken zit de organisatie in de verkenningsfase. Programmadirecteur Ploeg: “De rol van de lokale aanjagers is cruciaal bij het verbinden van lokale gezondheidsinitiatieven, bewoners en zorgprofessionals. We hebben ervaren dat financiële ondersteuning voor hen belangrijk is om het ingezette werk voort te zetten. Momenteel zijn er belangstellende gemeenten die we niet verder kunnen helpen omdat de financiële middelen ontbreken.” Staatssecretaris Van Ooijen erkent dat de wijkgerichte aanpak van 2diabeat werkt en hoopt dat in 2027 de Nederlandse kaart rood kleurt met 2diabeat-wijken. “Het ministerie van VWS is recent akkoord gegaan met het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA); een akkoord dat een samenhangende lokale aanpak op het gebied van gezondheid, sport en bewegen én sociale basis stimuleert. Ik adviseer 2diabeat en de lokale aanjagers hierover in gesprek te gaan met gemeenten.”
Wil jij je ook inzetten voor een gezonde wijk?
Overweeg je mee te doen als aanjager in jouw wijk? Plan dan een kennismakingsgesprek of neem contact op.
Edith Mulder – directeur DVN en Maarten van Ooijen – staatsecretaris van VWS,
presenteren samen de eerste publicatie van 2diabeat ‘Met lokale aanjagers obstakels voorbij‘